Przetrwanie w Sarajewie-
gdy przyjaciele pomagają przyjaciołom
Pytania?
Lekcje z przeszłości.
Zidentyfikuj problem w Twojej spoÅ‚ecznoÅ›ci —
dowiedz się jak go rozwiązać.
W razie pytań skontaktuj się z naszymi koordynatorami:
-
W Polsce: Katarzyna Kotula
katarzyna.kotula@galiciajewishmuseum.org -
W Rumunii: Anca Tudorancea
anca1789@gmail.com -
Na WÄ™grzech: Borbála Pál
pal@centropa.org
Projekt stworzony przez:
WspierajÄ… nas
Nasi partnerzy
Wielu wyrzuconych Å»ydów osiedliÅ‚o siÄ™ w PaÅ„stwie OsmaÅ„skim, do którego należaÅ‚y tereny BoÅ›ni i Herzegowiny, gdzie zostali przyjÄ™ci przez SuÅ‚tana Bajazet II. Potomkowie Å»ydów z Hispzanii sÄ… okreÅ›lani jako Zydzi Sefardyjscy, ponieważ „sefard” oznacza HiszpaniÄ™ w jÄ™zyku hebrajskim.
​
Sarajewo byÅ‚o kwitnÄ…cym centrum spoÅ‚ecznoÅ›ci Å»ydowskiej na BaÅ‚kanach. W 1577 roku, pozwolno Å»ydowskiej spoÅ‚ecznoÅ›ci na wybudowanie wÅ‚asnej dzielnicy – El Cortijo. Kilka lat później, przy wsparciu spoÅ‚ecznoÅ›ci muzÅ‚umaÅ„skiej, w 1581 wybudowano pierwszÄ… synagogÄ™ w mieÅ›cie, StarÄ… SynagogÄ™ zwanÄ… także „Wielki Dziedziniec”. Aktulanie, wiÄ™kszość Å»ydów zamieszkujÄ…cych te tereny to Å»ydzi Sefardyjscy. W momencie gdy Sarajewo staÅ‚o siÄ™ częściÄ… Austro-WÄ™gier w 1878r , także Å»ydzi Aszkenazyjscy emigrowali do Sarajewa.
​
Gdy wybuchÅ‚a II Wojna Åšwiatowa, okoÅ‚o 14,000.00 Å»ydów zamieszkiwaÅ‚o BoÅ›niÄ™ i HerzegowinÄ™. W czasie wojny, wiÄ™kszość boÅ›niackich Å»ydów zostaÅ‚a zgÅ‚adzona. PrzeżyÅ‚o tylko okoÅ‚o 4,000 Å»ydów, doÅ‚Ä…czyli oni do partyzantów lub uciekli. Po 1945 wielu Å»ydów powróciÅ‚o, a Å»ydowska spoÅ‚eczność zostaÅ‚a odtworzona.
​
W ostatnich latach liczba Å»ydów emigrujÄ…ych z BoÅ›ni i Herzegowiny ulegÅ‚a zmniejszeniu. Aktualnie w BoÅ›nie i Herzegowinie, mieszka okoÅ‚o 1000 Å»ydów, z czego 2/3 z nich w Sarajewie. 90% z nich to Å»ydzi Sefardyjscy, starsi ludzie nadal używajÄ… Ladino.
Pocztówka przedstawiajÄ…ca aszkenazyjskÄ… synagogÄ™ w Sarajewie.
Para sefardyjskich Å»ydów w tradycyjnych strojach